محبت رسول الله - صلي اللهعليه و سلم – اصل بزرگي از اصول دين مي باشد، بلكه ايمان بنده بر وجود اين محبتمتوقف شده است. مسلمان در شمار مؤمنان نجات يافته نمي آيد تا اينكه رسول الله - صليالله عليه و سلم – را از خود، فرزندان، پدر و مادرش و تمام مردم بيشتر دوست نداشتهباشد. الله عزوجل مي فرمايد:«قُلْ إِنْ كَانَ آَبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْوَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَاوَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْمِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَاللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ»[1] «بگو اگرپدران و پسران و برداران و زنان و خاندان شما و اموالي كه گرد آورده ايد و تجارتيكه از كسادش بيمناكيد و سراهايي را كه خوش مي داريد نزد شما از خدا و پيامبرش وجهاد در راه وي دوست داشتني تر است، پس منتظر باشيد تا خدا فرمانش را آورد. وخداوند گروه فاسقان را راهنمايي نمي كند.» و در صحيحين از انس -رضي الله عنه- روايتاست كه رسول الله - صلي الله عليه و سلم – فرمودند:«لَا يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّىأَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِنْ وَلَدِهِ وَوَالِدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ»[2] (هيچ يك از شما داراي ايمان كاملي نيست مگر مرا از فرزند، پدر و مادرش و تمام مردمبيشتر دوست داشته باشد.) و اين محبت عمل قلب مي باشد و جز با آثار و نشانه هايش كهبر جوارج انسان و رفتار و افعالش آشكار نمي گردد. پس محبت، ظواهر و نشانه هايي داردكه محبت شخص صادق را از شخص مدعي تمييز مي دهد. پيروي و متابعت شخصي كه دراراي محبتصحيحي نسبت به پيامبر دارد از شخصي كه رفتار منحرفي در تعبير اين محبت دارد تمييزداده مي شود.
اولين شاهد و دليل بر محبت رسول الله - صلي الله عليه و سلم – اطاعت و تبعيت از اوست زيرا قويترين شاهد بر صدق محبت نسبت به محبوب اين است كه باآنچه كه او دوست دارد قبول كني. بدون اين موافقت محبت يك ادعاي دروغ مي باشد. وبراي اين است كه بزرگترين دليل بر صدق و راستي محبت رسول اطاعت و تبعيت از اوست. پساتباع همان اولين دليل محبت است و اطاعت و فرمانبري شاهد بر آن است. بلكه هر چهمحبت رسول الله - صلي الله عليه و سلم – بيشتر باشد اطاعت از او زيادتر است. پسثمره محبت، اطاعت است. براي اين است كه قرآن دلايل محبت براي الله و رسولش را درآيه آزمايش قرار داده است و آن اين سخن الله جل و علا مي باشد:«قُلْ إِنْ كُنْتُمْتُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْذُنُوبَكُمْ»[3] «بگو اگر خدا را دوست داريد از من تبعيت كنيد تا خداوند شما رادوست بدارد و از گناهانتان درگذرد.» پس الله عزوجل تبعيت از پيامبرش را دليل برمحبت خويش قرار داده است.
آن از باب اولي دليل بر محبت پيامبر - صلي الله عليه وسلم – مي باشد. حسن بصري -رحمه الله- مي گويد:[زعم قوم أنهم يحبون الله فابتلاهمالله بهذه الآية] (گروهي كه گمان مي كنند خداوند را دوست دارند خداوند آنها را بااين آيه آزمايش مي كند.)
گوينده راست گفت:
تعصي الإله وأنت تزعم حبه هذالعمري في القياس بديع
لو كان حبك صادقا لأطعته إن المحب لمن يحب مطيع
[خداوند را نافرماني مي كني در حاليكه گمان مي كني او را دوست داري اين قياسيعجيب است. اگر محبتت صادق هستي او را اطاعت كن همانا محبت براي كسي است كه دوستدارد مطيع باشد.]
پس كسي در محبت او صادق است كه از او اطاعت كند و به او اقتدانمايد و محب الله و رسولش را بر هواي نفسش برتري دهد.
و از دلايل محبت رسول الله - صلي الله عليه و سلم – تعظيم و حفظ حرمت و ادب با اوست. به آنچه مقتضاي مقام نبوتو رسالت از كمال ادب و اتمام حرمت و متانت است. و اين از بزرگترين نشانه هاي محبتاوست و اين از حقوقي است كه بر امتش تأكيد شده است كما اينكه از مهمترين واجبات دينمي باشد. الله تعالي مي فرمايد:«إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًاوَنَذِيرًا (8) لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُعَزِّرُوهُ وَتُوَقِّرُوهُوَتُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا»[4] «ما تو را بشارت دهنده و انذاركننده ايفرستاديم تا به الله و رسولش ايمان آوريد و او را ياري كنيد و او را ارج نهيد و خدارا بامدادان و شامگاهان به پاكي بستاييد.» پس معني تعظيم، تسبيح الله عزوجل و ياريرساندن و ارج نهادن بر پيامبر - صلي الله عليه و سلم – مي باشد. و از نشانه هاي ادببا رسول الله - صلي الله عليه و سلم – برتري دادنش بر تمام افراد، ثنا گفتنش برآنچه شايسته اوست و ارج نهادن سخنانش و بلند نكردن صدا بر او يا پيشي نجستن بر او وبسيار بر او صلوات فرستادن مي باشد.
و همچنين از دلايل محبت حاكم گردانيدن سنت وشريعتش مي باشد. خداوند به نفس خويش قسم مي خورد كه ايمان بنده محقق نمي گردد تااينكه به حكم رسول الله - صلي الله عليه و سلم – در تمام شئونات و احوال زندگي اشراضي شود تا آنجا كه در دلش نارحتي يا اعتراضي براي حكم باقي نمي ماند. الله تعاليمي فرمايد:«فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَبَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَوَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا»[5]«چنين نيست قسم به پروردگارت ايمان نمي آورند مگر آنكهتو را در مورد آنچه ميان آنان ماية اختلاف است حاكم گردانند سپس از حكمي كه كرده ايدر دلهايشان احساس نارحتي نكنند و كاملاً سر تسليم فرود آورند.» اعراض كردن از سنتو ترك نمودن حكمش- العياذ بالله- از علامتهاي نفاق مي باشد. الله تعالي ميفرمايد:«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آَمَنُوا بِمَاأُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحَاكَمُواإِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُأَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا (60) وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَعَنْكَ صُدُودًا»[6]«آيا كساني را كه گمان كرده به آنچه بر تو نازل شده و به آنچهقبل از تو نازل شده ايمان آورده را نديده اي در حاليكه مي خواهند حكم كردن در زندگيخويش را به طاغوت بسپارند و حال آنكه به آنها دستور داده شده بود كه نسبت به طاغوتكفر ورزند، ولي شيطان مي خواهد آنها را گمراه و از جاده مستقيم دور سازد، و هرگاهبه آنها گفته مي شود به سوي آنچه خداوند نازل كرده و به سوي رسول الله _صلي اللهعليه و سلم_ بياييد منافقان را مي بينيد كه ايستاده و نسبت به تومعترضند.»
همچنين از دلايل محبت رسول الله - صلي الله عليه و سلم – دفاع كردن ازاو و سنتش در برابر هر آنچه از باطل و مشكوكات و حريص بودن بر انتشار آن بين مردمبه صورت خالص پاك از هر آنچه از معايب بدعت مي باشد.
و با كمال تأسف شديد مفهوممحبت رسول الله - صلي الله عليه و سلم – نزد بسياري از مسلمانان خصوصاً در اينعصرهاي اخير به انحراف و فساد كشيده شده است. پس بايد اين محبت كه به معني برتريدادن رسول الله - صلي الله عليه و سلم – بر تمام مخلوقات و پيروي و اطاعت از او ميباشد از اين مفهوم كه نزد بعضي به معني عبادت كردن و درخواست نمودن از او، جمع كردنصلواتهاي مبتدع، مولود خواني، خواندن قصيده و مدحهايي كه در آن استغاثه ره او وجودارد و عبادت را به سوي غير الله صرف كردن بايد جدا نمود. و همچنين تعظيم رسول الله - صلي الله عليه و سلم – با ارج نهادن و ادب نسبت به او را بايد با غلو در او باخارج نمودن او از حد بشريت و او را به مقام الوهيت رساندن و تمام آن انحراف و فساديكه ستايش و مدح را بر معني محبت و مفهوم آن اطلاق مي كنند، جدا نمود.
كه از جملهآن موارد اين است كه بيشتر مسلمانان در 12 ربيع الاول براي ولادت پيامبر مراسممولود خواني برگزار مي كنند و گروههايي قصيده و مدح هاييرا مي خوانند كه چه بسامشتمل بر اورات شركي حرام مي باشدو در آن مردان و زنان با هم مخلوط مي شوند و سخنانلهوي شنيده مي شود. در حاليكه الله و رسولش آن را تشريع ننموده و سلف امت بر آنبوده اند كه اگر در آن خيري بود به سوي آن بر ما سبقت مي جستند.
اي برادرمسلمانم محبت اين نيست كه تو شعر، قصيده و كلمات بسيار بخواني بلكه محبت اطاعت اللهو رسولش و عمل به منهجي كه او آورده و به سوي آن دعوت مي كند مي باشد. اگر اينطورنباشد پس با اين حساب محبت پيامبر - صلي الله عليه و سلم – نزد كسي است كه در خير ونيكي اش شك مي كند، از اطاعت او سرپيچي مي نمايد، به مخالفت با او مي پردازد يا دردينش مبتدع است.
پس بر فهم محبت بر اساس فهمي صحيح حريص باش كه در آن حال رسولالله - صلي الله عليه و سلم – رهبر و پيشواي تو در تمام اقوال و افعالت مي باشد ودر آن خير و نيكي براي تو در دنيا و آخرت است. الله جل و علا مي فرمايد:«لَقَدْكَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَوَالْيَوْمَ الْآَخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا»[7] «به تحقيق كه رسول الله صليالله عليه و سلم براي شما اسوه حسنه مي باشد و براي هركس كه به خدا و روز آخرتاميدوار باشد و خدا را بسيار ياد كند.»
و صلي الله علي سيدنا محمد و علي آله وصحبه وسلم
________________________________________
[1] توبه 24
[2] متفق عليه
[3] آل عمران 31
[4] فتح 8- 9
[5] نساء 65
[6] نساء60- 61
[7] احزاب 21
اوضاع جهان در آستانه‌ي بعثت خاتم‌الأنبياء 